Nadir hastalıklara ilişkin tedavi ve araştırma merkezi sayısı artırılacak

2025 Yılı Cumhurbaşkanlığı Yıllık Programı’na göre Sağlık Bakanlığınca, nadir hastalıklara ilişkin tedavi ve araştırma merkezi sayısı artırılacak, kas ve sinir hastalıkları birimlerinin sayısı 30’a çıkarılacak.

AA muhabirinin, Resmi Gazete’nin mükerrer sayısında yayımlanan 2025 Yılı Cumhurbaşkanlığı Yıllık Programı’ndan derlediği bilgiye göre, politika ve hedefler kapsamında, sağlıklı yaşam tarzı teşvik edilerek bulaşıcı olmayan hastalık risklerine karşı koruyucu sağlık hizmetleri güçlendirilecek.

Bu doğrultuda, il sağlık müdürlükleri tarafından okullarda sağlıklı beslenme konularında eğitimler verilecek. Birinci basamakta bulaşıcı olmayan hastalıkların önlenmesi amacıyla yürütülen beslenme danışmanlığı hizmeti sayısı artırılacak.

İklim değişikliğinin sağlık üzerine olan etkisinin belirlenmesi ve azaltılması için kurumsal kapasite güçlendirilerek kurumlar arası işbirliği artırılacak, halk sağlığını iklim değişikliğinin olumsuz etkilerinden korumak amacıyla eylem planı hazırlanacak.

Sağlık Bakanlığı, Gençlik ve Spor Bakanlığı ve Milli Eğitim Bakanlığı arasında e-Nabız entegrasyonu sağlanacak.

Bulaşıcı olmayan hastalıklara yönelik risk faktörlerinin azaltılması için kanser tarama programları da dahil olmak üzere çeşitlendirilmiş tarama programları yaygınlaştırılacak, erken teşhis oranları artırılacak. Bu kapsamda, birinci basamak sağlık tesisleri bünyesinde kanser tarama merkezlerinin sayıları, mevcutlarının ise niteliği artırılacak, Tarama ve Tarama Sonrası Teşhis Eğitimleri, KETEM Uyum Eğitimleri ve erken teşhise yönelik farkındalık çalışmaları yürütülecek.

Hastalık Yönetim Platformu kapsamında yürütülen hipertansiyon ve kardiyovasküler risk tarama oranlarının 81 ildeki tüm aile hekimliği birimleri nezdinde artırılması için çalışmalar yürütülecek. Bulaşıcı hastalıklara yönelik mevcut tanı, takip ve erken uyarı sistemleri geliştirilecek.

“Gebelerin doğum öncesi bakımında izlem sayıları 4’ten 8’e çıkarılacak”

Anne ölümlerinin azaltılması kapsamında ilgili birimlerde çalışan sağlık personeline yönelik Acil Obstetrik Bakım Eğitimleri yapılacak, bebek ve çocuk ölümlerini önleme çalıştayı gerçekleştirilerek ulusal strateji belgesi ve eylem planı oluşturulacak.

Birinci basamakta gebe ve lohusa izlemlerinin niteliğinin artırılması için izleme değerlendirme çalışmaları yapılarak, anne ölüm oranının yüksek olduğu illerde yerinde çalışmalar yürütülmesiyle gebelerin doğum öncesi bakımı kapsamında izlem sayıları 4 izlemden 8 izleme çıkarılacak.

Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp (GETAT) uygulamalarının kanıta dayalı şekilde standardize edilerek ulusal ve uluslararası çalışmalarla güvenli kullanımı yaygınlaştırılacak, her bir GETAT uygulama alanı için uzmanların katılımıyla oluşturulan komisyonlar tarafından hazırlanan dokümanlar elektronik ortamda yayımlanacak.

Takviye edici gıda ve bitkisel içerikli ürünlerin güvenli şekilde piyasaya arzını sağlayacak yeni mekanizmalar geliştirilecek. Takviye edici gıdaların güvenli şekilde piyasaya arzının sağlanabilmesi için komisyon çalışmaları yapılacak.

“Aşı üretim kapasitesinin güçlendirilmesine yönelik merkezler kurulacak”

Özel gereksinimi ve nadir hastalığı olanlara sunulan sağlık hizmetlerinin kalitesi güçlendirilecek. Bu kapsamda, nadir hastalıkların erken dönemde teşhisi için tarama programları geliştirilerek yaygınlaştırılacak. Yenidoğan Bilim Kurulu önerileri doğrultusunda yeni taranacak hastalıklara yönelik planlama yapılacak.

Nadir hastalıklara ilişkin tedavi ve araştırma merkezi sayısı artırılacak, kas ve sinir hastalıkları birimlerinin sayısı 30’a çıkarılacak. Çok Disiplinli Çocuk ve Genç Ruh Sağlığı Merkezlerinin (ÇÖZGEM) sayıları artırılacak.

Evde sağlık ve bakım hizmetlerine ait belirlenen performans göstergeleri oluşturularak sistem üzerinden takibi ile entegrasyonu tamamlanan Evde Sağlık Hizmeti ile Sağlıklı Yaş Alma Merkezlerinin internet tabanlı yazılım çalışmaları yapılacak. Ayrıca, palyatif bakım merkezlerinin sayısı artırılacak.

Ulusal düzeyde biyolojik ürünlerin üretilmesine ve aşı üretim kapasitesinin güçlendirilmesine yönelik merkezler kurulacak. Bu doğrultuda, Türkiye Hıfzıssıhha Aşı ve Biyoteknolojik Ürün Araştırma ve Üretim Merkezi Projesi kapsamında Akyurt Aşı Merkezi’nin ilk fazı tamamlanacak.

Dijital teknolojiler kullanılarak internet tabanlı interaktif eğitimler geliştirilerek sahada çalışan personelin eğitime katılımı kolaylaştırılacak.

Öte yandan, eksik aşılı veya aşısız çocukların belirlenmesi ve takibi güçlendirilecek, beşli karma aşı üçüncü doz aşılama hızının en az yüzde 98 olması için Genişletilmiş Bağışıklama Programının (GBP) takibi yapılacak. GBP Genelgesi ve Saha Rehberi güncellenecek ve bu kapsamda Bilimsel Kurul toplantıları ve eğitim faaliyetleri düzenlenecek.

“Elektronik Vaka Sistemi 81 ile yaygınlaştırılacak”

Küresel salgın ve afet gibi olağanüstü durumlarda sağlık hizmet sunucuların rol ve sorumluluklarını içeren yol haritaları belirlenecek, malzeme ve personel akışına ilişkin planlamalar etkin şekilde yapılacak.

Bu kapsamda Elektronik Vaka Sisteminin 81 ile yaygınlaştırılması ve hasta teslim sürecinin elektronik ortamda yürütülmesi sağlanacak. Mevcut Kimyasal Biyolojik Radyolojik Nükleer Tehditler (KBRN) eğitimlerinin sertifikasyon standartları revize edilecek, söz konusu eğitimlerin radyolojik ve nükleer ayağı; afetlere hazırlık çalışmaları kapsamında mevcut personel ve lojistik organizasyonu güçlendirilecek.

Acil sağlık hizmetleri sunumunda etkinlik, kalite ve verimliliğin artırılmasına yönelik mevzuat düzenlemeleri yapılacak. Küresel afet gibi durumlarda halka arz edilen su kaynaklarındaki kirliliklerin yerinde tespiti ile halk sağlığının korunması, olası bir salgının önüne geçilmesi ve saha ihtiyaçlarının karşılanması için mobil laboratuvar altyapısı güçlendirilecek.

Acil durumlarda güvenilir bilgi akışı ve koordinasyonun sağlanmasına yönelik altyapı ve kapasite güçlendirilmesine yönelik olarak da haberleşme sağlayan sayısal telsiz sistemlerine yönelik 73 ilde tamamlanan entegrasyon çalışmaları 81 ilde yaygınlaştırılacak.

“Aile sağlığı merkezlerinin sorumlulukları artırılacak”

Aile sağlığı merkezi, aile hekimliği birimi açılması ve yönetilmesine yönelik rehber oluşturulacak ve yayınlanacak, 80 birinci basamak sağlık tesisinin inşaatı tamamlanacak. Yeni aile hekimliği birimleri hizmete açılarak, aile hekimliği birimi başına nüfusun 2 bin 800 kişiye düşürülmesi sağlanacak.

Bulaşıcı olmayan hastalıklar başta olmak üzere, hastalıklara ilişkin tarama ve teşhis gibi süreçler ile kronik hastaların tedavi takiplerinde dijital uygulamaların da desteğiyle aile sağlığı merkezlerinin sorumlulukları artırılacak. Bu kapsamda, kronik böbrek hastalığı, inme, koroner arter hastalığı, astım ve kronik obstrüktif akciğer hastalıkları (KOAH) izlem modülleri 81 ildeki aile hekimliği birimlerinin kullanımına açılacak. Kronik hastalıklara yönelik tarama ve izlem modüllerinin tüm aile hekimliği birimleri tarafından etkin kullanımına imkan verilecek.

Aile hekimlerinin üst basamaklara yönlendirdikleri hastaların tetkik ve tedavi sonuçlarına ilişkin geri bildirimlerini sağlayacak bir sistem oluşturularak, hizmet basamakları arasındaki etkileşim güçlendirilecek. Birinci, ikinci ve üçüncü basamak sağlık tesislerinde işlenen verilerin basamaklar arasında akışı için entegrasyon çalışmaları yürütülecek.

Aile Hekimliği Bilgi Sistemleri ekranlarına, üst basamaklara yönlendirilen hastaların geri bildirimlerinin yansıtılması için çalışma yapılacak.

Birinci basamak sağlık tesislerinin daha fazla tercih edilmesine yönelik teşvik mekanizmaları oluşturulacak. Birinci basamak sağlık tesislerinin vatandaşlar tarafından daha fazla tercih edilmesi için Aile Hekimliği Sözleşme ve Ödeme Yönetmeliğinde değişiklik yapılacak.

Sağlıklı Hayat Merkezleri’nin (SHM) sayısı artırılacak, hizmet sunum niteliği geliştirilecek ve bu merkezlerin aile sağlığı merkezleriyle etkileşimi sağlanacak, 90 yeni Sağlıklı Hayat Merkezi hizmete açılacak.

“Sigara Bırakma Polikliniklerinin sayısı artırılacak”

Aile diş hekimliği uygulaması ülke genelinde yaygınlaştırılacak, aile diş hekimliği birimlerinde koruyucu tedavileri tamamlanan bireylerin tedavi gereksinimlerinin ikinci basamak sağlık kuruluşlarında öncelikli karşılanmasına yönelik sevk zinciri oluşturulacak.

ALO 171 Sigara Bırakma Danışma Hattı ile Aile Hekimliği Bilgi Sisteminin (AHBS) entegrasyonu sağlanacak. Sigara Bırakma Polikliniklerinin sayısı artırılacak. Sigara Bırakma Polikliniklerinde sigara bırakma tedavisinde kullanılan farmakolojik tedavilerin sürekliliği sağlanacak.

“Health Türkiye, küresel bir markaya dönüştürülecek”

“Health Türkiye” küresel bir markaya dönüştürülecek, bu kapsamda sağlık turizmi alanında Türkiye’nin tanıtım ve pazarlama faaliyetleri yürütülecek.

Termal turizm, palyatif ve yaşlı bakımının sağlık turizmi potansiyellerine ilişkin analiz çalışması yapılacak.

Sağlık turizmi faydalanıcılarının uzaktan takibini sağlayacak dijital uygulamalar geliştirilecek.

Öte yandan, hasta güvenliğinin sağlanmasına yönelik Sağlıkta Kalitenin Geliştirilmesi ve Değerlendirilmesine Dair Yönetmelik güncellenecek. Radyasyon üreten tıbbi cihazlardan maruz kalınan doz miktarının takibini sağlayan Ulusal Doz Takip Sistemi uygulaması yaygınlaştırılacak.

Akreditasyon denetim süreçlerinin yürütüleceği bilgi yönetim sistemi geliştirilecek. Akredite edilen sağlık tesisi sayısı 19’a çıkarılacak.

Uzaktan sağlık sistemi kapsamında hizmet sunulacak kronik hastalıklar, uzaktan sağlık hizmetlerinin kapsamı ve türü ile bu hizmetlere ilişkin muayene ve takip standartları belirlenecek.

KAYNAK: AA